Vicdan nedir? Tanımda geçen: "kendi ahlak değerleri" sözündeki ahlak tanımında doğuştan gelen bir şey yok, geçiniz. sonradan kazanılan.. iyi-kötü.. Yani ata öğretisi bir şey.. Yani evrensel bir ölçütü yok. Vicdan bireyin içinde doğduğu toplumu ve onun değerler sistemini bir ahlak kalıbı olarak öğrenmesidir. Daha sonra o kalıptan ya da teraziden hareketle tüm toplumsal davranış ve eylemleri değerlendirir. Kalıba uymayanlar için vicdanım elvermiyor der. Yani zannedildiği gibi insanda doğuştan ve herkeste aynı şekilde olmak üzere metafizik bir vicdan ilkesi yoktur. Vicdan dediğimiz konsept nasıl oluşur? Bireyin içinde yaşadığı toplumun öz yargılarıyla oluşur; annenizin,babamızın bize öğrettikleriyle; töresel kalıplarıyla;geleneksel kalıplarla oluşur. Çevre bizi etkiler ve doğrularımızı-yanlışlarımızı oluşturur. Bunlar bizim kendi değer yargılarımızdır. Her toplumun kendine has bir değer görüşü olduğundan her toplumun uydurduğu vicdan kavramı da etiktir. Evrensel
Bilinenden kurtulmak.