O R Y A N T A L İ Z M nedir?
Oryantalizm diğer adlarıyla Şarkiyat,Şarkiyatçılık ; "Batı'nın her açıdan Doğu'dan üstün olduğunu savunan ve insanları buna ikna etmeye çalışan ve bu amaç için her yolu kullanan bir düşünce sistemidir (!)
Oryantalizm kavramının köküne indiğimizde Latincede “güneşin doğuşu” anlamına gelen “oriens” kelimesi ile karşılaşıyoruz kavramsak anlamı ise; “Müslüman doğu medeniyetinin din, dil, edebiyat ve kültürünü içine alacak şekilde bütün unsurlarını inceleyerek İslam Dünyası hakkında Batılıların sistematik bir bilgiye sahip olmalarını sağlayan, İslam ve Batı medeniyeti arasındaki mücadelede Batı uygarlığı lehine veriler elde etmeye çalışan bir akım” şeklinde tanımlanıyor.
Lakin kelime ve kavram olarak öyle olsa da içi boşaltılmış veya emperyal düzlemde hegemonyası gereği Batı toplumlarının doğuyu tahakküm altına almak için yaptığı çalışmalar olarak tanımın değişiklik göstermesi bu uzaklaşmada en önemli sebeptir.
Bu kavramın içi boşaltılıp yeni anlam vermede Edward W. Said’in rolü çok büyüktür. Said’in “Oryantalizm” adlı çalışmasından sonra oryantalizme yüklenen olumsuz anlamlar artmıştır. Cemil Meriç’in “Bu kitabı biz yazmalıydık” dediği ve “Sömürgeciliğin Keşif Kolu” üst başlığını yine Meriç’in koyduğu bu kitaptan kaynaklı negatif etkilerinden dolayı oryantalistler kendilerine “oryantalist” denmesini reddetmişlerdir. Peki, Edward Said kavramda nasıl bir muhteva değişikliği yaptı ki adını bile taşımak istemez hale geldi bu oryantalistler? “Oryantalizm gerçek Doğuyu değil Şarkiyatçıların görmek istedikleri bir ‘Şark’ı aksettirir” cümlesi Said’in meramını ifade etmeye kâfi aslında.
Doğu ısrarla egzotik ve erotik bir yer olarak tanıtılır.
Masalsı, renkli bir yer. Ama üçkağıtçı ve yalancı insanlar diyarı...
Kadın bedeni, erotik dans, altına düşkünlük imajı yaratılır Doğulu için.
Dindarlık görünümlerinin altında aslında herkesin fuhuş yaptığı, küçük kızlara düşkün erkeklerin yaşadığı bir yerdir Doğu...
Doğu hayalcidir, tembeldir, uçkuruna düşkündür, akıl yerine duygusallık (iyi anlamda değil) egemendir.
Oysa Batı akılcıdır, emek ve akıl egemen bir yerdir.
Bu akımda Doğuyu anlatan resim, sinema, ve romanlar da Mekanlar hep tarihi yerlerden seçilir,Bazen de çöl ve sıcaklık... Sürekli bir erotizm vurgusu yapılmaya çalışılır. Hep oturan tembel insanlar...
Hollywood sinemasında da Batı’nın kendi üstünlüğünü, kurtarıcı misyonunu, aklı temsil edişini Doğu ile ilgili oluşturduğu şiddet eğilimi, fantastik ve sezgisel bir düş dünyasında yaşaması, şehvet düşkünü tembel barbarlar imajı üzerinden bilinçaltılarımıza nasıl empoze ettiklerini görüyoruz.
Doğu pistir. Sokakları berbattır. Sinekler vardır her yerde. Elleriyle yemek yiyen pis insanlar vardır Doğuda... Her yere pisleyen...
Filmlerinde, romanlarında, resimlerinde konuyu o kadar ustaca ve farkettirmeden işlerler ki Doğuyu övüyorlar sanırsınız. Ama yukarıda işlediğim olumsuzlukları bilinç altına ustaca enjekte ederler...
Batı'nın Doğuya merakı çok eskidir. Ama Oryantalizm denen düşüncenin başlangıç tarihi olarak Napolyon'un Mısır Seferini başlangıç sayanlar çoktur.
Emperyalistler fetihlerini daha doğrusu işgallerini haklı çıkarmak için,Doğu halkını boş, ahlaksız, kaotik ve vahşi olarak sundu. Bu işgallere zemin hazırlamak için yeterli bir sebepti(!)
19. yüzyılda batının değişen sosyal, ekonomik ve kültürel yapısı doğuyu bilmeyi kesin bir zaruret olarak kabul etmiştir. Batı, sadece sömürgeleştirme emelini değil modernite projesini yürütmek için de doğuyu bilmek zorundadır.
Doğudaki medeniyetler karşısında komplekse giren Batı'nın kendini dengelemek ve iyi hissetmek için kullandığı bir araçtır,
Oryantalizm...
Oryantalizm diğer adlarıyla Şarkiyat,Şarkiyatçılık ; "Batı'nın her açıdan Doğu'dan üstün olduğunu savunan ve insanları buna ikna etmeye çalışan ve bu amaç için her yolu kullanan bir düşünce sistemidir (!)
Oryantalizm kavramının köküne indiğimizde Latincede “güneşin doğuşu” anlamına gelen “oriens” kelimesi ile karşılaşıyoruz kavramsak anlamı ise; “Müslüman doğu medeniyetinin din, dil, edebiyat ve kültürünü içine alacak şekilde bütün unsurlarını inceleyerek İslam Dünyası hakkında Batılıların sistematik bir bilgiye sahip olmalarını sağlayan, İslam ve Batı medeniyeti arasındaki mücadelede Batı uygarlığı lehine veriler elde etmeye çalışan bir akım” şeklinde tanımlanıyor.
Lakin kelime ve kavram olarak öyle olsa da içi boşaltılmış veya emperyal düzlemde hegemonyası gereği Batı toplumlarının doğuyu tahakküm altına almak için yaptığı çalışmalar olarak tanımın değişiklik göstermesi bu uzaklaşmada en önemli sebeptir.
Bu kavramın içi boşaltılıp yeni anlam vermede Edward W. Said’in rolü çok büyüktür. Said’in “Oryantalizm” adlı çalışmasından sonra oryantalizme yüklenen olumsuz anlamlar artmıştır. Cemil Meriç’in “Bu kitabı biz yazmalıydık” dediği ve “Sömürgeciliğin Keşif Kolu” üst başlığını yine Meriç’in koyduğu bu kitaptan kaynaklı negatif etkilerinden dolayı oryantalistler kendilerine “oryantalist” denmesini reddetmişlerdir. Peki, Edward Said kavramda nasıl bir muhteva değişikliği yaptı ki adını bile taşımak istemez hale geldi bu oryantalistler? “Oryantalizm gerçek Doğuyu değil Şarkiyatçıların görmek istedikleri bir ‘Şark’ı aksettirir” cümlesi Said’in meramını ifade etmeye kâfi aslında.
Doğu ısrarla egzotik ve erotik bir yer olarak tanıtılır.
Masalsı, renkli bir yer. Ama üçkağıtçı ve yalancı insanlar diyarı...
Kadın bedeni, erotik dans, altına düşkünlük imajı yaratılır Doğulu için.
Dindarlık görünümlerinin altında aslında herkesin fuhuş yaptığı, küçük kızlara düşkün erkeklerin yaşadığı bir yerdir Doğu...
Doğu hayalcidir, tembeldir, uçkuruna düşkündür, akıl yerine duygusallık (iyi anlamda değil) egemendir.
Oysa Batı akılcıdır, emek ve akıl egemen bir yerdir.
Bu akımda Doğuyu anlatan resim, sinema, ve romanlar da Mekanlar hep tarihi yerlerden seçilir,Bazen de çöl ve sıcaklık... Sürekli bir erotizm vurgusu yapılmaya çalışılır. Hep oturan tembel insanlar...
Hollywood sinemasında da Batı’nın kendi üstünlüğünü, kurtarıcı misyonunu, aklı temsil edişini Doğu ile ilgili oluşturduğu şiddet eğilimi, fantastik ve sezgisel bir düş dünyasında yaşaması, şehvet düşkünü tembel barbarlar imajı üzerinden bilinçaltılarımıza nasıl empoze ettiklerini görüyoruz.
Doğu pistir. Sokakları berbattır. Sinekler vardır her yerde. Elleriyle yemek yiyen pis insanlar vardır Doğuda... Her yere pisleyen...
Filmlerinde, romanlarında, resimlerinde konuyu o kadar ustaca ve farkettirmeden işlerler ki Doğuyu övüyorlar sanırsınız. Ama yukarıda işlediğim olumsuzlukları bilinç altına ustaca enjekte ederler...
Batı'nın Doğuya merakı çok eskidir. Ama Oryantalizm denen düşüncenin başlangıç tarihi olarak Napolyon'un Mısır Seferini başlangıç sayanlar çoktur.
Emperyalistler fetihlerini daha doğrusu işgallerini haklı çıkarmak için,Doğu halkını boş, ahlaksız, kaotik ve vahşi olarak sundu. Bu işgallere zemin hazırlamak için yeterli bir sebepti(!)
19. yüzyılda batının değişen sosyal, ekonomik ve kültürel yapısı doğuyu bilmeyi kesin bir zaruret olarak kabul etmiştir. Batı, sadece sömürgeleştirme emelini değil modernite projesini yürütmek için de doğuyu bilmek zorundadır.
Doğudaki medeniyetler karşısında komplekse giren Batı'nın kendini dengelemek ve iyi hissetmek için kullandığı bir araçtır,
Oryantalizm...
Yorumlar
Yorum Gönder